Zorg

Wij vinden het belangrijk dat alle Arnhemmers zo zelfstandig mogelijk kunnen leven, ook wanneer zij daarbij, vanwege beperkingen of chronische ziekte, een steuntje in de rug nodig hebben. We richten ons op een 'Inclusieve stad". We bieden passende zorg en ondersteuning, zodat inwoners zoveel mogelijk zelf regie houden over hun leven en de kwaliteit daarvan kunnen verbeteren of op peil kunnen houden. Daarbij zetten we in op het versterken van de eigen kracht, het sociaal netwerk van inwoners en het benutten van algemene voorzieningen in de wijken. We werken preventief en normaliseren de zorg waar dat kan. Inwoners met zorg, jong en oud, blijven zoveel mogelijk thuis wonen met de nodige begeleiding, of maken eerder de stap van een instelling naar zelfstandig wonen in de wijk. Wanneer inwoners zorg met verblijf nodig hebben zoeken we naar oplossingen die zoveel mogelijk op de thuissituatie lijken; uit huis maar zo thuis mogelijk. Zo bieden we onze inwoners duurzame, passende, effectieve en efficiënte ondersteuning op maat, zo tijdig mogelijk en zo dicht mogelijk bij huis. Ook stimuleren we daarmee de actieve deelname van inwoners aan de Arnhemse samenleving.
We zorgen ervoor dat de toegang naar ondersteuning en zorg transparant en laagdrempelig is ingericht. Om kwalitatief goede zorg beschikbaar te hebben en te houden zetten we, met name in de jeugdzorg, extra maatregelen in.

Wanneer inwoners door een beperking of chronische ziekte er (tijdelijk) niet in slagen zichzelf te redden in het dagelijks leven bieden we hen ondersteuning, begeleiding en zorg. We bereiken steeds meer Arnhemmers en uit het inwonerservaringsonderzoek blijkt dat veel Arnhemmers tevreden zijn over de geboden zorg. Tegelijkertijd is de ervaring van met name wijkteams dat inwoners vaak langdurig afhankelijk blijven van deze zorg en ondersteuning. We gaan ons inspannen om deze inwoners zo zelfredzaam mogelijk te maken, zodat zijzelf de regie over hun leven hebben, waarmee de kwaliteit van leven verbetert. We zetten in op het versterken van de eigen kracht en het sociaal netwerk van inwoners en stimuleren het gebruik van algemene voorzieningen in de wijken. Daarbij streven we ernaar dat inwoners weer zelfstandig verder kunnen en niet afhankelijk worden van zorg en ondersteuning.

We lichten onze inwoners beter voor hoe ze hun zelfstandigheid kunnen behouden; dit met inzet van het eigen netwerk en een betere benutting van algemene voorzieningen in de wijk. We stimuleren het gebruik van algemene voorzieningen en we zorgen dat het aanbod bekend is. Er is een website ontwikkeld waarop de algemene voorzieningen staan vermeld. Deze website ontwikkelen we verder door.

Er is veel samenhang in de opgaven waarvoor we staan. In de jeugdzorg bijvoorbeeld, zien we relaties tussen het opgroeien in armoede, schulden, schooluitval en de inzet van jeugdzorg. Daarnaast heeft een groot deel van de zwerfjongeren een verleden in de jeugdzorg. Redenen om een goed samenhangend jeugdbeleid te ontwikkelen, als onderdeel van een integrale visie op het sociaal domein.

Ook gaan we gezinnen waar meerdere problemen bestaan helpen vanuit de doorbraakmethode, dit samen met het Instituut voor Publieke Waarden. Deze methode houdt in dat we de problemen in samenhang benaderen. Hiermee hopen we tot duurzamere oplossingen te komen voor alle gezinsleden. We starten met die gezinnen, waarbij de jeugdigen veel zorg nodig hebben.

Voor jeugdigen en volwassenen die vanuit een zorginstelling zelfstandig gaan wonen, moeten voldoende, passende en betaalbare woningen beschikbaar zijn. Om dit te bereiken leggen we verbinding met andere programma's en werken we samen om voor verschillende doelgroepen een eigen woonruimte te realiseren.

De Sociale wijkteams vormen de toegang naar de Wmo en Jeugdzorg. Wijkcoaches beoordelen welke ondersteuning onze Arnhemmers nodig hebben om zelfstandig te kunnen wonen en participeren. Daarbij wordt altijd gekozen voor de meest passende, effectieve en efficiënte zorg, vanuit de gedachte dat inwoners zoveel mogelijk zelf de regie houden over hun eigen leven.
We hebben beleidsregels opgesteld die de wijkcoaches gebruiken om te kunnen bepalen welke vorm van ondersteuning of zorg passend is. In 2021 evalueren we de beleidsregels, die deels in februari 2020 en deels medio 2020 zijn ingegaan. Waar nodig passen we deze beleidsregels aan om nog beter passende, effectieve en efficiënte zorg te kunnen bieden.

Bij de toegang naar de Jeugdzorg richten we ons op samenwerking met geautoriseerde verwijzers en aanbieders. We zetten de Praktijk Ondersteuner Huisartsen Jeugd (POH-Jeugd) in bij huisartspraktijken om de samenwerking tussen Sociale wijkteams, huisartsen (geautoriseerde verwijzers) en aanbieders te versterken. Afhankelijk van het succes van deze maatregelen breiden we in 2021 deze werkwijze uit naar meer huisartspraktijken.
We verbeteren de samenhang tussen het onderwijs- en het zorgdomein door betere afstemming te realiseren tussen wijkteams, onderwijs en het samenwerkingsverband.

We bakenen de inzet van de Wmo en Jeugdwet beter af door vaker te kijken naar de inzet van voorliggende voorzieningen zoals de Wet langdurige zorg (Wlz), Zorgverzekeringswet (Zvw) en Passend Onderwijs.

In 2020 zijn via de aanbesteding de kwaliteitseisen voor zorgaanbieders verhoogd. Er zijn minder aanbieders en er is een overzichtelijker aantal producten. Gecontracteerde aanbieders kennen het lokale speelveld, waardoor zij zorg kunnen afschalen naar voorzieningen dicht bij de inwoner. Aanbieders die bijdragen aan de transformatie van zorg en kwalitatief goede zorg leveren, krijgen meer toewijzingen dan aanbieders die dit niet doen. Uiteraard houden we rekening met de keuzevrijheid van onze inwoners. We stimuleren preventief werken, samenwerking tussen aanbieders en bevorderen innovatie.
In samenwerking met de regionale inkooporganisatie (Inkoop-SDCG) en Sociale wijkteams zullen we monitoren of aanbieders goede kwaliteit van zorg leveren en de gewenste resultaten realiseren. Het toezicht op rechtmatigheid en kwaliteit van de geleverde zorg wordt verder geïntensiveerd. Niet alleen op basis van signalen, maar ook via een steekproef zullen aanbieders worden getoetst. Daarbij werken we nauw samen met de Inkoop-SDCG, VGGM (toezicht op kwaliteit), afdeling Handhaving (toezicht rechtmatigheid) en de partners in het RIEC (Regionale Informatie- en Expertise Centra, gericht op bestrijding ondermijnende criminaliteit).

We verbeteren het inzicht in de ontwikkeling van de zorg. We gebruiken een goed ontsloten zorgmonitor waarin we de ingezette zorg lokaal en op wijkniveau kunnen volgen. Periodiek leveren we rapportages op, om de gewenste transformatie van zorg te monitoren. Dit biedt mogelijkheden om, waar nodig, bij te sturen. Op wijkniveau ondersteunen we sociale wijkteams bij het analyseren van de ontwikkelingen in toegewezen zorg en het uitzetten van acties.
We voeren het inwonerservaringsonderzoek uit om meer inzicht te krijgen in het resultaat van en tevredenheid met de geleverde zorg. Met de verbeterde monitoring kunnen we volgen of aanbieders met de ingezette zorg de doelen van de inwoner halen.

We dragen via de G-40, VNG en de NDSD (Netwerk directeuren sociaal domein) bij aan een actieve lobby om voldoende rijksmiddelen te krijgen om de Wmo en Jeugdwet goed uit te kunnen voeren.
We agenderen bestuurlijk de ontoereikende middelen voor de jeugdzorg, doen mee aan landelijk onderzoek naar de kosten van jeugdzorg dat de basis vormt voor het mogelijk compenseren van de tekorten.

Landelijk wordt gewerkt aan een nieuw verdeelmodel voor beschermd wonen, maatschappelijke opvang (voorlopig uitgesloten) en begeleiding uit de Wmo. Inzet is een verdeelmodel van middelen op basis van objectieve criteria. De implementatie van het nieuwe model gaat naar verwachting in per 2022. De effecten zijn nog onduidelijk maar we verwachten dat onze regio Centraal Gelderland een ‘nadeelregio’ is. Wij monitoren deze ontwikkeling en lobbyen voor een redelijke uitkomst.

We werken met de zorgverzekeraar aan een meer gezamenlijk beleid voor de GGZ-doelgroep.
We onderzoeken hoe we een betere aansluiting kunnen realiseren tussen de forensische zorg en de Wmo-zorg. Dit doen we samen met het Sociaal wijkteam, het Veiligheidshuis, de reclasseringsorganisaties en de Dienst Justitiële Inrichtingen.

We werken aan het krijgen van meer inzicht in de herkomst van inwoners die in onze regio een beroep doen op beschermd wonen. Dat is van belang om bij het Rijk aan te kunnen tonen hoeveel budget Arnhem in de toekomst nodig heeft.

We bieden Arnhemmers die niet participeren als gevolg van persoonlijke omstandigheden de mogelijkheid om deel te nemen aan de maatschappij, bij voorkeur via betaald werk, maar als dit niet haalbaar blijkt via vrijwilligerswerk of activerend werk. Steeds meer Arnhemmers participeren via activerend werk. We bevorderen de doorstroming vanuit activerend werk richting betaald werk/opleidingen of vrijwilligerswerk. Hier ligt een nauwe samenhang en samenwerking met het programma Doorbraak naar werk.

We willen een beweging inzetten van problematiseren en specialiseren naar normaliseren en zo regulier mogelijk. 'Wat past bij normaal opgroeien en opvoeden?' en 'Wanneer zetten we specialistische zorg in om de ontwikkeling van een kind te ondersteunen?'. We leggen daarbij meer verbinding met preventieve-, welzijns- en onderwijsactiviteiten.
We willen opname in verblijfsinstellingen zoveel mogelijk voorkomen en, in plaats daarvan, alternatieven inzetten zoals pleegzorg, groepswonen of passende, ambulante ondersteuning van kind en verzorgers in de eigen woon- en leefomgeving. De woon- en leefomgeving van het kind moet meer centraal komen te staan bij het bieden van oplossingen.

Als kinderen of gezinnen ondersteuning nodig hebben, is het in het belang van het kind dat deze dichtbij, zo vroeg mogelijk en zo thuis mogelijk wordt geboden.

Samen met onze inwoners en met professionals uit onderwijs, zorg en welzijn ontwikkelen we een samenhangend beleid en aanbod aan voorzieningen dat past bij de fases die kinderen (en hun ouders) doorlopen bij het opgroeien en opvoeden.
We stimuleren een passend aanbod van algemene voorzieningen dat preventief op, of in combinatie met specialistische jeugdzorg ingezet kan worden. Denk bijvoorbeeld aan 'steungezinnen', waarbij ouders een kind tijdelijk opvangen zodat de biologische ouders op adem kunnen komen of een ondersteuningsplan waarin interventies in onderwijs en zorg logisch samenhangen.
De Sociale wijkteams gaan zelf kinderen en hun ouders begeleiden en, waar nodig, wordt aanvullend specialistische jeugdzorg ingezet.

Veel jeugdigen hebben helaas te maken met een onveilige thuissituatie. Dit komt onder andere voort uit vechtscheidingen of andere huiselijke problemen. We willen onveilige situaties sneller signaleren (vroegsignalering) en meer jeugdigen in een kwetsbare situatie een veilige woon- en leefomgeving bieden.

• We werken mee aan de uitvoering van de Gelderse verbeteragenda Jeugdbescherming, gericht op het verbeteren van de veiligheid van kinderen in kwetsbare, onveilige gezinssituaties.
• Samen met de wijkteams werken we aan een beter perspectief voor gezinnen met meervoudige problematiek en veiligheidsproblemen.
• We willen uithuisplaatsing vaker voorkomen, door de inzet van een multidisciplinair team, dat snel en flexibel bij kwetsbare gezinnen ingezet kan worden en escalatie helpt te voorkomen.
• We verminderen het aantal jongeren in verblijf, door casuïstiek tijdig te bespreken op het Perspectiefoverleg en tijdig ambulante zorg in te zetten om zo uithuisplaatsing te voorkomen.
• We werven ouders voor pleegzorg en zetten groepswonen in als alternatieven voor verblijf.
• We sturen op integrale samenwerking tussen wijkteams, Veilig Thuis, jeugdbescherming en Raad voor de Kinderbescherming, waardoor we de veiligheidsketen inkorten waar dat kan.
• We dragen bij aan de regionale transformatieagenda Jeugdzorg en zetten activiteiten in ter ondersteuning van jeugdigen in complexe echtscheidingssituaties. We bieden informatie via een website en bieden ondersteuning met een lokale vraagbaak waarin verschillende zorg- en welzijnsaanbieders samenwerken. Ook het onderwijs wordt hierbij betrokken.

Arnhem is centrumgemeente voor de regio Arnhem-Achterhoek. De prioriteiten uit de regioaanpak zijn gebaseerd op 1) meer inzetten op vroegsignalering en preventie van huiselijk geweld onder andere door het gebruik van de verbeterde meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 2) huiselijk geweld stoppen en duurzaam oplossen en 3) het hebben van aandacht voor specifieke aanpakken (denk bijvoorbeeld aan eergerelateerd geweld en ouderenmishandeling). Om te kunnen ontwikkelen op deze prioriteiten is samenwerking met regionale en lokale partners cruciaal. Denk hierbij aan regiogemeenten, de Sociale wijkteams, Veilig Thuis, jeugdgezondheidszorg, jeugdzorgaanbieders en Moviera. In de uitvoering van de regioaanpak is de subsidie aan Moviera (vrouwenopvang) daarom van belang.
We brengen in kaart welke gevolgen de coronacrisis heeft op huiselijk geweld en zorgen dat we de resultaten verwerken in een passende aanpak (motie 20M205 Meer aandacht voor huiselijk geweld). Daarbij blijven de prioriteiten en acties uit de bestaande regioaanpak huiselijk geweld en kindermishandeling 'Samen Veilig' 2019-2023, zoals vastgesteld op 17 september 2019, van kracht maar wordt de regio aanpak zo nodig aangepast met de uitkomsten van het onderzoek naar de gevolgen van de coronacrisis.

• We bakenen de inzet van de Jeugdwet beter af en houden zo de zorg beschikbaar voor de jeugdigen die het nodig hebben.
• De wijkteams gaan zelf begeleiding bieden waardoor minder jeugdigen van specialistische jeugdzorg afhankelijk worden.
• We onderzoeken de mogelijkheden om, in combinatie met bijvoorbeeld onderwijs en kinderopvang, zorg zo vroeg mogelijk en zo licht mogelijk preventief in te zetten.

Arnhemmers die dat nodig hebben bieden we een Beschermd Thuis. Dit doen we lokaal en regionaal, op grond van het Transformatieplan Beschermd Thuis 2019-2021. We zetten in op doorstroom vanuit beschermde woonvormen naar zelfstandig wonen en op goede GGZ-zorg in de wijken. Daarmee voorkomen we zwaardere instellingszorg. Met de inkoop van zorg en ondersteuning hebben we rekening gehouden met de mogelijkheid flexibel op en af te schalen.
De transformatie geven we samen met de regio Centraal Gelderland verder vorm. Alle betrokken gemeenten zorgen voor een breed palet aan (basis)voorzieningen; lichte vormen van zorg voor wie daarmee toe kan en gespecialiseerde opvang en beschermd wonen voor wie dit (tijdelijk) nodig is. We doen dit in nauwe samenwerking met en tussen gemeenten, met woningcorporaties, zorgaanbieders en de zorgverzekeraar.

We willen voldoende geschikte en betaalbare woningen voor kwetsbare inwoners, zodat zij kunnen uitstromen uit beschermd wonen, maatschappelijke opvang en jeugdvoorzieningen. Om dit te bereiken intensiveren we de samenwerking met de Arnhemse woningbouwcorporaties.

We voeren de woonafspraken met woningcorporaties uit, waarvoor jaarlijks maximaal 120 woningen beschikbaar worden gesteld voor uitstroom uit Beschermd wonen (BW), Maatschappelijke opvang (MO) en intramurale jeugdvoorzieningen. De gemeente coördineert deze aanvragen, zodat Arnhemmers die niet zelfstandig aan een woning kunnen komen, toch uit kunnen stromen. Daarnaast blijven we met corporaties in gesprek over huisvesting van doelgroepen.
We gebruiken daarvoor het doelgroepenonderzoek 'wonen en zorg', waarin de behoefte en het aanbod aan zorggerelateerd wonen in Arnhem gekwantificeerd is. We komen samen met partners in de stad tot een visie op wonen, welzijn en zorg.

We pakken zorggerelateerde overlast in de stad adequaat aan. Het meldpunt woonoverlast is uitgebreid, zodat inwoners hier ook zorggerelateerde woonoverlast kunnen melden. We blijven, mede op basis van deze meldingen, in gesprek met zorgaanbieders over het treffen van maatregelen om woonoverlast door hun bewoners te beperken. Indien nodig treffen we maatregelen bijvoorbeeld via de inkoop en contractering van aanbieders. We werken hierbij samen met de teams Leefomgeving.
Van zorgaanbieders die intensief Beschermd Wonen bieden verwachten we dat zij ook mensen met een intensieve zorgvraag de noodzakelijke zorg kunnen bieden. Daarvoor richten we een casusoverleg in met zorgaanbieders. Zo nodig nemen we maatregelen via de toewijzing, de inkoop en contractering.

We gaan meer mensen in staat stellen om met ondersteuning, zelfstandig te wonen en mee te doen in onze samenleving. Uitgangspunt is zoveel mogelijk een beschermd thuis te bieden door zorg en ondersteuning zo flexibel mogelijk op- en af- te kunnen schalen, in plaats van wonen in een instelling. Tegelijkertijd zorgen we ervoor dat er een regionaal vangnet van intramurale zorg in stand blijft voor wie dat toch nodig heeft.

Iedere gemeente in de regio Centraal Gelderland werkt aan het op orde brengen van de lokale basisinfrastructuur. We zorgen voor buurtpunten voor ontmoeting en steun (zoveel mogelijk gespreid over de stad), voldoende aanbod voor zinvolle daginvulling en wonen op een passende plek (de woonafspraken met corporaties).
We zorgen voor lokale samenwerking (een inwoner moet zo min mogelijk last hebben van verschillende organisaties of financieringen) en werken samen met andere gemeenten en aanbieders, zorgverzekeraars en woningcorporaties.
We breiden de inzet van Buurtcirkels (wonen met een steuntje in de rug) uit. Hiermee kunnen inwoners met een psychische kwetsbaarheid die vanuit een intramurale instelling zelfstandig gaan wonen, een sociaal netwerk in de wijk opbouwen. Met de inzet van buurtcirkels voorkomen we naar verwachting terugval.

De komende jaren (2022-2031) worden de middelen voor Beschermd Wonen overgeheveld van centrumgemeenten naar de afzonderlijke gemeenten. Daarmee krijgt elke gemeente vanaf 2022 zelf de wettelijke verantwoordelijkheid Beschermd Wonen te regelen voor nieuwe cliënten.
De gemeenten in de regio Centraal Gelderland hebben in 2019 het Transformatieplan Beschermd Thuis (met alle stakeholders) vastgesteld. De ontwikkellijnen hierin zijn:

• preventie,
• toegang,
• wonen en
• de regionale ondersteuningsstructuur inclusief financiële afspraken.

Er zijn gezamenlijke uitgangspunten opgesteld en een uitvoeringsagenda.
Samen met de regio Centraal Gelderland werken we aan een breed palet aan voorzieningen: van lichte vormen van begeleiding tot gespecialiseerde opvang en beschermd wonen.
In 2021 zullen nieuwe regionale afspraken worden gemaakt over de inkoop van Beschermd Wonen vanaf 1-1-2022, de toegang en de regionale ondersteuningsstructuur inclusief financiële afspraken.

• Er wordt een scan gemaakt van de gemeentelijke zorg- en veiligheidsstructuur (Sociale wijkteams, Overlast en Zorg overleggen, Openbare Geestelijke Gezondheidszorg en het Veiligheidshuis). Op basis van aanbevelingen zullen verbeteringen worden doorgevoerd.
• We werken verder aan de aansluiting tussen acute en niet acute zorg: het realiseren van voldoende bereikbare en beschikbare opvolgende Wmo-opvang, zorg en ondersteuning (eventueel 24/7).
• We werken met partners aan het verbeteren van de werkprocessen van de Wet verplichte GGZ en de Wet Zorg & Dwang.
• We voeren een aantal pilots uit met onze partners: Welkom in je wijk! (tegen stigma), Samen voor Herstel (met Menzis, betrekken netwerk bij EPA-doelgroep), ontwikkeling van een noodbed voor mensen met verward gedrag.
• We stimuleren de aansluiting van GGz-behandelzorg op de Sociale wijkteams, doordat we samen met de zorgverzekeraar een FACT-medewerker inzetten die expertise voor en verbinding naar de Sociale wijkteams creëert.